Tussen de bergen en de rivier, in het uiterste oosten van Somontano, vindt u Estadilla, dat eigenlijk overal dichtbij ligt.

De naam, van het Latijnse Stata (stopplaats), refereert aan de verre Romeinse oorsprong. In de eerste eeuwen van onze tijd, ontstond er een nederzetting naast een van de vele secundaire heerwegen waarlangs de communicatie tussen de Ebro-vallei en de Pyreneeën verliep.

Vandaag de dag is het een duidelijk kruispunt op weg naar vele bestemmingen, maar het is ook een geweldige plek om te genieten van lieflijke en tegelijkertijd ruige natuur, en om een oude maar nog levendige cultuur te ontdekken. Die cultuur wordt duidelijk als u de bewoners hun eigen taal hoort spreken: het Baixo Ribagorzano.

Het landschap van Estadilla heeft vele mooie contrasten die u tijdens uw rondreis door de omgeving ontwaart: in het westen de rivieroevers van de Cinca en de vruchtbare vlaktes bezaaid met fruit-, amandel- en olijfbomen, graanvelden en wijngaarden; in het noorden, de rijke tuinderijen die bevloeid worden met bronwater; in het oosten, de abrupte bergformaties van la Carrodilla, waar diepe putten (aven) en grotten het fenomeen karst aan de dag leggen.

Met een hoogte van 1108 meter, de voet bewoond door steeneiken en hulst, is de bergtop Buñero een geweldig uitkijkpunt waarvandaan u de valleien van de Cinca en de Ésera kunt bewonderen, en ook de toppen van de Ribagorza en Sobrarbe in de Pyreneeën, het Guara-gebergte en Somontano.

Eikenbossen, zevenbomen en een grote verscheidenheid aan aromatische en rotsplanten bekleden de bergwanden waar ook de truffel overvloedig groeit.

Als u omhoogkijkt ziet u rotszwaluwen, aasgieren, vale gieren en zelfs lammergieren door de lucht suizen, en in Barranco de Chardiz kunt u een waar vlinderspektakel aanschouwen.

Estadilla vindt haar oorsprong in de middeleeuwse Statella, een verdedigingsfort van strategische waarde voor de beheersing van de linkerkant van de río Cinca. Aan het eind van de 11^e eeuw werd ze veroverd door Aragonese troepen, vanaf toen tot de 13^e eeuw was het een dorp zonder feodale bezitter. Vanaf 1260 echter ging haar geschiedenis hand in hand met de machtige baronie van Castro, een verwant geslacht aan de Catalaanse edelen en de Aragonese koninklijke familie. 

De bebouwde kom groeide opeengehoopt in de schaduw van het oude kasteel, waar nauwelijks resten van zijn. De Plaza Mayor, voorzien van een arcade, huisvest het Stadhuis, een gebouw uit de Renaissance, dat lijkt op van het Aragonese paleis uit de 16^e eeuw, naast andere adellijke huizen van de stad (Casa Marro, Casa Sangenis, Casa del Barón...).