El Prepirineo enamora a quien lo visita y en esta ruta vamos a descubrir algunos de los secretos del Prepirineo oscense. Esta franja montañosa no es sólo la antesala a las emblemáticas cumbres del Pirineo, sino una zona de gran valor paisajístico y cultural en sí misma que nada tiene que envidiar a la del Pirineo, pues a la belleza de sus paisajes se une un gran patrimonio histórico, cultural y artístico.

Aquí la historia ha impreso su huella en pueblos medievales, iglesias románicas, murallas, torres… y la naturaleza ha hecho el resto dejando a su paso cañones, desfiladeros, ríos caudalosos, creando paisajes muy variados para los que buscan algo distinto. En su extensión destacan zonas naturales como el Parque Cultural del río Vero o el Parque Natural de la Sierra y Cañones de Guara, y una pequeña inclusión en el Geoparque Mundial UNESCO de Sobrarbe-Pirineos, que componen una naturaleza de gran belleza y variedad albergando historia y arte a partes iguales con ejemplos como el arte rupestre del río Vero declarado Patrimonio de la Humanidad por la UNESCO.

Distancia: 242 km

Tiempo estimado sin paradas: 5 h 46 min 

Etapas recomendadas: 

• Rasal – Ligüerre de Cinca – Abizanda
• Abizanda – Alquezar
• Alquezar – Huesca

Recorrido: 

• Si empiezas en Rasal: Rasal - Bentué de Rasal - Arguís y Túnel de Manzanera - Belsué - Embalse de Santa María de Belsué - Lúsera - Nocito - Lasaosa - Laguarta - Las Bellostas - Sarsa de Surta - Paules de Sarsa - Olsón - Ligüerre de Cinca - Abizanda - Naval - Salas Altas y Salas Bajas - Pozán de Vero - Alquézar - Radiquero - Adahuesca - Bierge - Panzano - Ibieca - Huesca.
• Si empiezas en Huesca: Huesca - Ibieca - Panzano - Bierge - Adahuesca - Radiquero - Alquézar - Pozán de Vero - Salas Altas y Salas Bajas - Naval - Abizanda - Ligüerre de Cinca - Olsón - Paules de Sarsa - Sarsa de Surta - Las Bellostas - Laguarta - Lasaosa - Nocito - Lúsera - Embalse de Santa María de Belsué - Belsué - Arguís y Túnel de Manzanera - Bentué de Rasal - Rasal. 

Más información en www.slowdrivingaragon.com/ruta/secretos-prepirineo/

Mapa:

A pesar de que esta ruta discurre, en su mayor parte, por el corazón de la comarca de Monegros, tiene parada en la localidad de Peralta de Alcofea, situada en el límite sur de la comarca de Somontano de Barbastro, en un terreno suavemente ondulado sobre el río Alcanadre.

Un paisaje espectacular que se transforma ante nuestros ojos en una fantasía de formas y colores. La estepa monegrina tiene uno de sus principales símbolos en los “torrollones“, fantasías geológicas creadas por la erosión de los siglos, en unos sedimentos que hace millones de años fueron el lecho del mar. Un destino ideal para observar la fauna y la flora esteparia, pero también para los amantes de la historia, las tradiciones, la gastronomía, la tranquilidad y la aventura. 

Distancia: 324 km

Tiempo estimado sin paradas: 5 h 45 min 

Etapas recomendadas: 

• San Mateo de Gállego-Ruta Orwell-Grañén
• Grañén-Villanueva de Sijena-Sariñena
• Sariñena-Cartuja Aula Dei

Más información en www.slowdrivingaragon.com/ruta/desierto-las-cartujas 

Mapa: 

Het verloop van de rivier, het verloop van de geschiedenis. De bovenstromen die de bedding van de Vero-rivier volgen nemen u mee in een reis door de geschiedenis en de tijd. Deze route leidt u langs de mooiste hoeken van Somontano, en laat u verschillende dorpen, tradities en landschappen ontdekken, die van de oevers en moestuinen naar de bergen en kloven leiden. Onderweg komt u langs wijngaarden en bergen die begroeid zijn met steeneiken. U bevindt zich in het hart van het Cultureel Park van Vero-rivier, een authentiek museum in de open lucht.

Door middel van deze route klimt u geleidelijk aan omhoog langs het gedeelte van de Vero-rivier dat tussen Castillazuelo en Buera ligt. Ondertussen komt u langs interessante bebouwde gebieden, ouderwetse waterwerken en verschillende soorten landschappen, waar landbouwvelden, oeverbomen en steeneiken elkaar afwisselen.

In Barbastro neemt u de A-1232 die richting Alquézar gaat. Op slechts 5 km afstand van de hoofdstad van de comarca bevindt zich de plaats Castillazuelo, een geweldige plek om deze route te beginnen. U kunt de auto parkeren bij de ingang van het dorp.

Een rustige wandeling door de straten van Castillazuelo is een perfecte manier om deze tocht ‒ die vlak langs de Vero-rivier loopt ‒ te starten. Nadat u door de gezellige hoofdstraat heeft gelopen en het plein met de kerk heeft overgestoken komt u bij een smalle stenen brug uit de 16e eeuw aan, die toegang geeft tot het informatiecentrum van de Vero-rivier. Een bezoek aan dit informatiecentrum is van onmiskenbaar belang als u meer te weten wilt komen over de algemene karakteristieken van de natuur en de mens die zich gedurende eeuwen rondom deze rivier heeft ontwikkeld. De goed verzorgde en interessante expositie is gegarandeerd een succes voor elke bezoeker van welke leeftijd dan ook. Nadat u het informatiecentrum heeft bezocht, en voordat u terugkeert naar de parkeerplaats is het aan te raden om een rustige en aangename gemarkeerde rondwandeling over beide oevers van de Vero-rivier te maken dat bekend staat onder de naam Camino ras Vals.

Nadat u deze route heeft volbracht, vervolgt u uw tocht met de auto. Het volgende oeverdorp dat u passeert is Pozán de Vero, dat bekend staat om haar gesuikerde amandelen en de heks Dominica la Coja. Tevens vormt zij de bakermat van een van de meest vooraanstaande panfluiten uit de 20e eeuw in de comarca, Joaquín Campodarbe.

Wanneer u verder  omhoog gaat in het weidse ravijn van de Vero-rivier, kunt u genieten van de oevervegetatie die de bedding van rivier afbakent en een belangrijke haard vormt voor de talrijke fauna soorten.

Op de rechteroever is Huerta de Vero gevestigd, een plaats met een interessant centrum dat sporen van een vooraanstaande populaire bouwkunst vertoont, zoals als de parochiekerk.

Wanneer u de route in noordelijke richting vervolgt komt u bij een afslag waarbij u de weg richting het dorp Buera neemt. Het centrum van Buera kenmerkt zich door een bouwstijl met interessante traditionele versieringen, zoals wapenschilden, gewelfbogen met sluitstenen en mooi geplaveide binnenplaatsen. Vanaf Buera kunt u een makkelijk route volgen tot aan het heiligdom dat Santuario de Dulcis wordt genoemd. Ook kunt u een bezoek brengen aan Torno de Aceite, waar de geheimen worden ontrafelt van het product (olijfolie) dat van onmiskenbaar belang is voor de bewoners.

U kunt Buera verlaten door terug te keren naar A-1232. Op 1 km afstand van de afslag naar Buera treft u de bewonderenswaardige Puente de la Albara aan, die bekend staat als een van de mooiste en best onderhouden bruggen van de provincie Huesa.

Na deze oever enclave bewonderd te hebben kunt u verder gaan in de richting van de middeleeuwse gemeente Alquézar, dat tevens het eindpunt vormt van deze route. Aangezien het monumentale Alquézar verschillende interessante bezienswaardigheden kent is het aan te raden om hier niet al te snel doorheen te gaan.

Naast de N-240, die Basbatro met Huesca verbindt, ligt de gemeente Peraltilla. Vanaf hier begint er een indrukwekkende en verrassende route die het ravijn La Clamor doorkruist. In de omgeving van Peraltilla zijn de eerste zandsteen blokken te zien, die omringd zijn door steeneiken en landbouwgronden. Naast de parochiekerk bevinden zich de overblijfselen van een middeleeuws kasteel uit de 12e eeuw, gelegen op een rots waarnaar het gebied is vernoemd en dat al sinds de 9e eeuw bezet werd door de islamitische moren.

Wanneer u de A-1231 volgt, gelegen op slechts 700 m afstand van Peraltilla, ziet u aan uw rechterhand de mysterieuze Piedra de Santa Lucía. Deze rots vestigt de aandacht vanwege de holte in het midden en de uitgesleten stukken die doen denken aan kleine traptreden.

De route vervolgt zich richting Azara. Naast een aangename wandeling door de straatjes van het dorp, is het zeer de moeite waard om de Peña de Santa Margarita te beklimmen. Op deze rots zijn de overblijfselen van een fort bezichtigen en bovendien kunt u vanaf hier genieten van een prachtig uitzicht over het dorp en de omgeving. Bij het vervolgen van de route ‒en het doorkruisen van het ravijn La Clamor ‒ blijft u zich verwonderen over de opeenvolgende grote schuine rotsen die in een rij staan opgesteld. Wanneer u een bezoek brengt aan het dorp Azlor  wordt uw aandacht opnieuw getrokken door een grote rots. Op deze rots bevindt zich een klokkentoren die losstaat van de kerk en sporen bevat van een voormalig kasteel. Na het doortrekken van de straten waarvan de mooi gevels voorzien zijn van wapenschilden, kunt u het pad nemen dat vlak langs de begraafplaats loopt. Dit pad leidt naar de indrukwekkende fontein Fuente de Labanera; deze korte route van 900 m kan tevens per auto worden afgelegd. De route begint bij een kruispunt in het noorden van het dorp waar een beeld van de Virgen de Pilar (de maagd Pilar) staat.

Terug in de auto vervolgt u uw route richting Abiego. Op 1,5 km van Azlor vindt u aan uw rechterhand het beginpunt van de route die naar het waterreservoir Pantano de los Moros leidt. In dit reservoir wordt het water van het ravijn van La Clamor opgeslagen. Na een korte wandeling van 5 minuten ‒ vanaf de metalen ketting ‒ komt u aan bij deze onverwachte en onbekende plek.

Hierna vervolgt u de weg met de auto en rijdt u 500 m totdat u bij het punt aankomt waar de weg een pad (van oorsprong bestemd voor rondtrekkend vee) kruist dat het hele gebied van Somontano doorkruist. Hier slaat u links af en volgt u het zandpad dat naar het raadselachtige moderne kunstwerk van de Duitse beeldhouwer Ulrich Rückiem leidt, en dat gemaakt werd in de 20e eeuw. Vanaf dit punt heeft u een prachtig en wijds uitzicht over het gebergte van Guara, de uitlopers van de comarca Somontano de Barbastro en het dorp Abiego, waar de overige stops zullen plaatsvinden.

Abiego beschikt ook over een paar belangrijke bezienswaardigheden, zowel in het stedelijke gedeelte als in de directe omgeving. Er is een speciale rots aanwezig die uniek is in Somontano de Barbastro vanwege de bewaarde sporen van versteende zoogdieren die hier 25 miljoen jaar geleden leefden.

U kunt deze plek in slechts vijf minuten bereiken door bij binnenkomst in het dorp het pad naar rechts te volgen in de richting van Adahuesca. Het beginpunt van dit pad ligt naast een kleine rustplaats met bankjes. Vanuit Abiego kunt u ook een aangename wandeling maken naar een middeleeuwse brug die over de rivier río Alcanadre gelegen is.

Op 3,4 km afstand van Abiego treffen u hetzelfde zandpad aan als hiervoor en slaat u linksaf. Op nog geen 200 m afstand ziet u een opeenstapeling van stenen rondom een ijzeren kruis, dat ook wel Crucelós genoemd wordt. Op deze plek worden voorvaderlijke heidense tradities bijeen gebracht met christelijke tradities, en wordt de geschiedenis bijeengebracht met de legende. Om meer te weten te komen over deze religieuze reizen vervolgt u uw route richting Adahuesca om het informatiecentrum over legendes en tradities te bezoeken. Adahuesca, dat de bakermat is van de heiligen Nunila en Alodia, kenmerkt zich tevens door een rijk architectonisch burgerlijk en religieus erfgoed. Sommige traditionele huizen hebben mooie voorgevels in de vorm van gewelfbogen, waarvan de sluitstenen geometrische symbolen vormen die een raadselachtige betekenis hebben. Wie interesse heeft in romaanse kunst moet beslist een bezoek brengen aan de hermitage Nuestra Señora de Treviño. U bereikt de hermitage door hetzelfde pad te volgen waarop zich de waterput bevindt.

Ook in Alberuela de Laliena, dat op 3 km afstand van Adahuesca in de richting van Bierge ligt, bevindt zich een interessante romaans bouwwerk.  Hier staat de romaanse kerk San Nicolás de Bari.