Aan het begin van het ravijn van Fornocal bevindt zich deze indrukwekkende opening, die een goed voorbeeld is van de typische karstische vorming van Guara.

Bewegwijzering: Ruta del Portal de la Cunarda

Wanneer je Abiego inrijdt vanaf de grote weg vanuit Bierge vind je in een laag kalkrotsen een interessante verzameling van meer dan 1000 fossielen die bewaard gebleven zijn. Ze zijn afkomstig van reeds uitgestorven kuddes planteneters die ooit leefden in dit gebied, dat toen nog bestond uit grasvlakten en diverse meertjes. De fossielen zijn zo’n 35 tot 40 miljoen jaar oud, tussen het Eoceen en het Oligoceen in, en lijken overeen te komen met uitgestorven evenhoevigen zoals die van het geslacht anoplotherium of de entelodontidae.

De sporen die zij achterlieten in de modder vulden zich met verdorde bladeren en bleven zo beschermd tegen erosie.

Ten zuiden van Somantano zijn de sedimenten die dateren van na de vorming van het hooggebergte horizontaal geschikt. Laag voor laag wisselen de niveaus van uiteenlopende lithologische samenstelling elkaar af; ze hebben zich alle op hun eigen manier verdedigd tegen erosie (kalksteen, klei, mergel…). Daarna heeft erosie door de rivier ervoor gezorgd dat er karakteristieke structuren ontstonden van afgevlakt reliëf: verlaten slijpstenen en rotsen in allerlei formaten, resten van de bodemstructuur die de rivieren in de loop der tijd gecreëerd hebben.

Ten noorden van de Rodellarvallei, in het hart van het park van Guara, bevindt zich een geweldige plek. De erosie in de karstische rotsen of kalksteen, is te zien in de kleine sleuven of smalle groeven, gescheiden door bergkammen, die lapiaz genoemd worden.

De karst bevindt zich echter ook onder de oppervlakte: daar stromen kilometerslange ondergrondse rivieren, meren, binnenkanalen, putten en spelonken die plaats bieden aan bronnen met opvallende uithollingen, waarvan er één voor een regelmatige watertoevoer aan de Mascún zorgt.

Er zijn breuklijnen die in alle richtingen lopen, zowel parallel aan als loodrecht op de as van het ravijn, en die zorgen voor een schitterend schouwspel van scherpe torens. De rotsachtige wand wordt de Citadel genoemd; de Cuca Bellostas is een enorme monoliet met ronde vormen en de beroemdste scherpe rotspunt van het gebergte. Door de erosie zijn twee indrukwekkende brede natuurlijke bogen ontstaan (de Grote Ramen), waarvan er een de vorm van een dolfijn heeft.

Bewegwijzering: El Real del Mascún