Rutas en la Sierra de Guara
Route naar de portaal van Cunarda. Colungo
Technische specificaties
Soort route: circulaire route, alleen voor wandelaars
Begin: A-2205. Colungo
KM: 11,7
Duur: 4 uur
Hoogteverschil: 540 m
MIDE: 2-2-2-3
Moeilijkheid:
Bezienswaardigheden
Kalkformaties, typisch landschap van Sierra de Guara, mycologisch interessant. Portal de la Cunarda
Beschrijving van route
De route naar Portal de la Cunarda is een gemaarde weg die alleen geschikt is voor wandelaars. De route maakte deel uit van de gemeente Colungo en slingert door verschillende ravijnen, zoals Pilones, los Arruellos en Tacho. De route loopt langs verschillende ecosystemen, van bewoonde gebieden naar kleine eiken- en zevenwouden en van het grote dennenbos van Cunarda naar de grote kloven in de kalkstenen rotsen die voorzien zijn van een dicht plantendek.
De erosieve kracht van water en wind hebben een natuurlijk venster uitgesleten waar ruim 50 gieren de perfecte herberg gevonden hebben in het Fornocal ravijn.
Deze wandelroute begint in Colungo. Vlakbij de elektrische transformator aan de A-2205 Arcusa – Aínsa vindt u het eerste houten bordje dat de exacte route aangeeft. Als u de aangegeven route volgt, loopt u richting os Lavaderos en komt u vrijwel meteen de bron en de moestuinen tegen. Hierna gaat u rechtdoor over de zandweg die langs amandelbomen, granenvelden en een enkele olijfboom loopt. In tien minuten steekt u de kloof van Pilones over waar altijd wel wat water doorheen stroomt, hier gaat de weg over in een smal pad met een splitsing. Als u naar links gaat dan komt u bij oude wasplaatsen en als u verder richting Cunarda wil, dan moet u rechtsaf. Na een paar meter kunt u de weg al zien. Die steekt u over en volgt de weg os Carros, ook wel Suelvespad genoemd. U passeert vervolgens een witte villa die aan uw linker hand ligt.
U moet hier goed opletten op de weg naar het Arruellos ravijn (is aangegeven), dat tegenover een oud, stenen huisje en een eeuwenoude hulsboom ligt. Hier verlaat u de weg en komt u op een paadje dat door (steen)eiken, jeneverbomen en enkele jonge aardbeibomen zigzagt. De afdaling duurt niet lang en al snel komt u bij de conglomeraatwand van Arruellos. U moet heel voorzichtig zijn met het afdalen, omdat de ontbinding van het conglomeraat veel losse stenen heeft achtergelaten waarop het makkelijk uitglijden is. Hier komen wandelstokken goed van pas.
Gedurende tien minuten volt u het pad dat naar de bodem van de ravijn leidt (waar tot mei water stroomt), waarna het weer omhoog gaat. Op dit punt bevindt zich de steengroeve van Arruellos waar grote molenstenen werden gewonnen om olijven mee te malen op draaibanken of in oliemolens. U kunt nog altijd de afdrukken van de grote stenen wielen zien in het kalksteen. De kloof dankt zijn naam aan deze plek.
Voorbij de steengroeve wringt het pad zich door een klein eikenbos. Wanneer u eenmaal op het hoogste punt van Arruellos aankomt, kunt u het ravijn Tacho en een gedeelte van het ravijn Fornocal zien. De route vervolgt zich naar rechts over een brede weg met veel stenen. Dit stuk van de route slingert bijna alleen langs jeneverbessen en komt uit bij het dennenbos van Cunarda.
Na het bos daalt het pad richting het Tacho ravijn. Dit is een van de meest interessante plekken van de hele route door de diversiteit van de begroeiing die we tegenkomen: voornamelijk grote buxussen, Portugese eiken, terpentijnbomen en rozemarijnvelden. Door de grote plantdichtheid is het onmogelijk om op de rivierbedding van het ravijn te lopen. Op een gegeven moment moet u het ravijn oversteken op een punt waar deze breder wordt.
Het pad wordt smaller en leidt omhoog naar het Tacho ravijn. Hier moet u voorzichtig zijn, het pad loopt soms dicht langs de afgrond. Voordat het ravijn uitkomt in het Fornocal ravijn, slaat u rechtsaf (aangegeven met een paaltje). Na tien minuten zigzaggen door terpentijnbomen, wijnruiten, rozemarijn, Portugese eiken, gaspeldoornen en kleine aardbeibomen komt u uit bij Portal de la Cunarda. Wanneer u stilletjes dichterbij komt, kunt u een bijzonder spektakel zien; ruim 50 vale gieren die poseren in het venster.
De terugweg naar Colungo gaat via hetzelfde pad tot aan het dennenbos. Daar heeft u twee opties (aangegeven): opnieuw afdalen naar Arruellos of het Suelves-pad nemen dat u in ongeveer een uur naar het dorp brengt.
Afbeeldingengalerij
Kaart
Route naar Tozal de Mallata. Colungo

Technische specificaties
Soort route: lineaire routegeschikt voor wandelaars.
Vertrekpunt: A-2205. Mirador del Vero
KM: 2.2
Duur: 50 minuten
Hoogteverschil: 140 m
MIDE: 2-1-2-1
Moeilijkheid:
Bezienswaardigheden
- Kalksteen formatie, fantastische uitzichten over de Pyreneeën en bovenal over het Vero-ravijn, rotstekeningen.
Beschrijving van route
Vanaf het uitkijkpunt bij de Vero en na de kloof van Portiacha te hebben overgestoken, komt u bij Tozal de Mallata via een weg met wegwijzers die 20 minuten duurt (heen). Hier moet u anderhalf uur aan toevoegen als u de verborgen plekken bezoekt onder leiding van gespecialiseerde gidsen.
De rotstekeningen in deze grotten (Werelderfgoed) zijn het werk van boeren en veehouders uit het Neolithische en Bronzen Tijdperk. In de hooggelegen grotten waar je moeilijk komen kan, hebben zij figuren van mensen en dieren, tekens en raadselachtige, geometrische vormen getekend. De tocht biedt geweldige uitzichten over de Pyreneeën en bovenal over het Vero-ravijn.
Afbeeldingengalerij
Kaart
Route naar de grot van Arpán. Colungo
Technische specificaties
Soort route: lineaire route, alleen voor wandelaars
Vertrekpunt: A-2205. Parkeermogelijkheid Arpan
KM: 2.6
Duur: 1 uur
Hoogteverschil: 120 m
MIDE: 2-2-2-1
Moeilijkheid:
Bezienswaardigheden
Rotstekeningen. Abrigo de Arpán
Beschrijving van route
Op de A-2205 in de richting van Arcusa, voorbij de afslag Asque, vindt u het parkeerterrein waar de afgebakende weg naar de verborgen grotten begint. In deze grotten bevinden zich afbeeldingen van boogschutters, herten en andere viervoeters in Levantijnse en schematische stijl. Het landschap waarin de grotten zich bevinden lijkt veel op dat wat de tekenaars zagen.
Afbeeldingengalerij
Kaart
Route Asque–Grot van Regacens. Asque

Technische specificaties
Soort route: lineaire route, alleen voor wandelaars
Vertrekpunt: Asque
KM: 5,8
Duur: 2 uur
Hoogteverschil: 180 m
MIDE: 2-2-2-2
Moeilijkheid:
Bezienswaardigheden
Beschrijving van route
Deze route is te voet goed te doen en op een TT-fiets (behalve de afdaling door de kloof naar de grot van Regacens waar niet gefietst kan worden).
Na Asque zigzagt de weg door olijf- en amandelboomgaarden tot u bij een vallei komt die de ingang markeert van het beschermde natuurgebied van het nationaal park Sierra y Cañones de Guara.
Vanaf hier gaat het pad verder over de vlakte langs hulsteiken en -bomen en kreupelhout. Hier moet u goed opletten op een omweg zodat u niet de steile helling van de Regacens kloof hoeft te beklimmen.
De ingang van de grot bevindt zich tegenover de la Fuente kloof. Deze enorme kloof lijkt de berg in tweeën te klieven, en daartussen ontwaart zich een deel van het gehuchtje Alquézar.
Op het pad bent u nooit alleen, u wordt vergezeld door een interessante diversiteit aan fauna. Op de zuidelijke rotswanden ziet u vale gieren die daar poseren. Met de komst van goed weer, komen ook de aasgieren terug van hun overwintering in Afrika. In Somontano worden ze ook wel boleta genoemd. Het laatste stukje van de route loopt midden door het ravijn, langs een zijstroom van de rivier Vero. Hier kunnen valken en soms een steenarend gezien worden die over de kalksteenkliffen vliegen. De echte heer en meester van de lucht is echter de lammergier.
Afbeeldingengalerij
Kaart