In de omgeving van Alquézar waren ten minste drie bruggen, die van Fuendebaños, Albarda en Villacantal, hetgeen onderstreept dat het een belangrijk kruispunt van wegen was.

De naam Fuendebaños hangt samen met de brug die stroomafwaarts ligt. Het water uit de bron heeft een constante temperatuur, waardoor het in de winter warm aandoet. Vandaar dat er in sommige middeleeuwse documenten aan wordt gerefereerd als Fontes Caldas (warme bron). “In het water zitten zwavel-, ijzer- en salpeterdeeltjes die zeer effectief ziektes genezen (…) die op last van geneesheren eruit gehaald worden (…) voor de zieken binnen en buiten de stad.”

De aanwezigheid van een brug op deze plaats heeft alles te maken met de molen in de buurt, aangezien de weg hier naartoe voor de met graan beladen lastdieren ook bij een hoge rivierstand begaanbaar moest blijven… en de overstromingen van de Vero plotseling ontstaan en ongecontroleerd zijn.

De brug wordt gevormd door drie ronde bogen; de middelste is het grootst, die aan de linkerkant is het kleinst en dient als overloop..

Vanaf de Calle de la Iglesia loopt er een pad naar de smalle bergkloof van la Fuente tot de rivier. Deze dankt zijn naam aan de prachtige renaissancistische fontein die er in de 16^e eeuw gebouwd werd en vandaar heeft men een indrukwekkend uitzicht over de steile rotskust waar de kapittelkerk op staat.

De openbare fontein, die bijna altijd buiten het dorp staat, was een van de stedelijke elementen die de meeste aandacht kregen van het stadsbestuur. Wanneer andere basisvoorzieningen waren geregeld had de bouw van een fontein de hoogste prioriteit, meer nog dan de bouw van een stadhuis. Soms werd de klus uitgevoerd door fonteinbouwers, soms door echte beeldhouwers en soms weer, zoals in dit geval, door een meester in het steenhouwen die zeker de klassieke smaak van die tijd kende.

Hoewel de samenstelling vrij eenvoudig is, is de fontein van Alquézar veel groter dan de meeste die in die tijd in Somontano gebouwd zijn, en overtreft hij die ook in ontwerp en zorg waarmee hij is gemaakt. 

Hoewel de Vero een smalle bedding heeft ter hoogte van Alquézar, werd er optimaal gebruikt gemaakt van het water. De watermolens, bruggen en waterkeringen die er nog staan zijn het bewijs van het intense gebruik van de rivier in het nabije verleden.

De dam van Alquézar heeft zijn oorsprong in de middeleeuwen liggen en het water dat hij vasthield werd via een sloot omgeleid naar een oude molen die er niet langer staat. Rond 1909 is de dam uitgebreid met betonwerk en is de sloot gecreëerd die we nu zien. Hiervandaan stroomt het water naar de turbines van een kleine watercentrale, die daar gebouwd is en waarbij de aanwezigheid van een oude molen benut is.

Terwijl u langs de rivier naar beneden loopt, gaan de scherpe kalkwanden over in afgeronde conglomeraten. Onder deze kliffen bevindt zich nog een waterkering of dam, die oorspronkelijk diende om de wieken van een zeer oude volmolen in beweging te krijgen.

De volmolen is een machine waarmee open weefsel wordt veranderd in stof met een dichtere structuur. De kracht van het water zet het wiel in beweging en daarmee de blokken die vervolgens de op de stof stampen totdat deze samengeperst is. Uit documenten is gebleken dat de volmolen van Alquézar uit 1190 stamt. Deze ontluikende pre-industriële activiteit – als men bedenkt dat dit soort machines in de 12^e eeuw beginnen te verschijnen – is een teken van de voorspoed die de stad Alquézar in de middeleeuwen kende.

Later, tussen de 14^e en 15^e eeuw, kwam het waterrad in dienst te staan van de graanmolen die zo’n 200 meter lager staat.

Het water dat via een sloot naar het waterrad geleid werd, verzamelde zich in de poel. Zo was de molenaar ervan verzekerd dat het malen steeds door kon gaan zonder dat hij afhankelijk was van de wisselvallige wateraanvoer vanuit de rivier. Het water werd gulzig opgeslokt door de molen via de molensloten, zette de molensteen in werking en kwam er weer uit door de gleuf. Deze gleuven vormen het enige bouwkundige element dat de molen onderscheidt van een buitenhuis.

Deze brug, waarvan de fundamenten aan weerszijden van de Fornocalkloof staan, werd gebouwd om de plaatsen Asque en Colungo met elkaar te verbinden. De spectaculaire plaatsing zet ons aan het denken over de riskante onderneming die de constructie ervan geweest moet zijn; om die reden doen sommige legendes geloven dat dit het werk van de duivel geweest is. Anderen beweren weer dat de naam ‘Duivelsbrug’ te maken heeft met het feit dat de duivel over deze brug moest gaan net nadat deze afgebouwd was en daarbij zijn spoor achterliet in het verse metselwerk. De afdruk was niet van een hond, niet van een zwijn, ook niet van een hert… Het moest wel van de duivel zijn… Maar, was hij nou op weg van Colungo naar Asque of van Asque naar Colungo?

Hoogstwaarschijnlijk gaat het om een bouwwerk uit de middeleeuwen.